Ekainaren 13an Katakraken Lur Komunak jardunaldiak izan ziren, Talaios, La Dinamo, Copp57 eta Olatukoop-ek antolatuta. Lurrak kolektiboki erosi dituzten esperientziak eta proiektuak elkar ezagutzea zen helburu nagusia. Eta, horrekin batera, ondasun komunalen inguruan hausnartzea: nola egiten dugu jabetza eskuratzeko, eta zein estrategia eta tresna erabiltzen ditugu horretarako?; proiektu kolektibo izatetik proiektu komunala izateko jauzian, nola lantzen eta elikatzen dugu komunitatea?
Galdera horien inguruan eta beste gai askoren inguruan aritu ginen, Espainiar estatuko zenbait tokitatik etorritako kideekin, katalanez eta euskaraz, luze eta zabal. Katakrakek luntx ederrarekin gozatu zigun arratsaldea, eta gero Nagusia 54, Koop57-en eta Katakraken proiektura bisita egin genuen.
Ekonekazaritzak Arabako Nekazaritza Ekologikoaren aldeko Elkarteak Udaberriko Azoka Ekologikoa antolatu du maiatzak 31rako.
Goizean zehar azoka egon da, eta bertako elikagaiez egindako pintxoek eta edariek, hitzaldiek eta kontzertuak osatu dute egitaraua.
Horren baitan, Amillubi proiektua ezagutzera emateko aukera eman digute Arabako kideek. Azokako giroan, harrera goxoa egin digute. Eta, segidan, Bionekazaritza eta Hazien Sarea bertako gari barietate zaharrekin burutzen ari diren proiektuaren berri eman digute. Berreskuratutako gari barietate horiekin egindako lehengo ogietarikoak probatzeko parada izan dugu.
Maiatzaren 10ean 2025eko Udaberri Festa ospatu genuen Amillubin. Eguraldi iragarpenek aterpe bila jarri gintuzten, eta azkenean Sakona Etxaldeko negutegian egin genuen jaiaren parte handi bat. Eskerrik asko Sakonako kideei, beraz!
Goizetik ekin genion egunari. Amillubi baserri ondoko aterpean izan ziren goizeko mahai-inguruak eta jendetza bertaratu zen. Emankorrak izan ziren solasaldiak eta elkar ezagutzeko eta ikaspenak partekatzeko baliagarriak izan ziren. Bidelagun ederrak bildu genituen goizeko saioetan.
Bitartean, negutegian, zaintza zerbitzuarekin umeen txokoa martxan egon zen, gero eta ume gehiagorekin. Giro ona eta aktiboa sumatzen zen. Eta bi gune horiek martxan zeudela Amillubiko kide eta laguntzaile asko han-hemenka lanean. Sukaldea bor-borka egon zen goiz osoan, eta euri goiztiarrak azpiegiturak mugitzera eta egokitzera behartu gintuen.
Eguerdi ateria egin zuen. Negutegian zeuden bazkaltzeko mahaiak baina kide askok kanpoko belardian bazkaltzeari ekin zion. Eguneko une lasaiena izan zen hori ziurrenik, eta Elikaeneako Ane sukaldariak gidatuta eta ekoizle askoren osagai agroekologikoekin osatutako paella goxoaz gozatu genuen.
Eta, segidan hasi zen arratsaldeko egitaraua. Diskurtso motz batekin eman zioten hasiera Amillubiko bi kidek, eta gerora Lide Arregiren bakarrizketa entzuteko parada izan genuen. Ezpelura Bururaren poesia musikatuarekin jarraitu baino lehen bazkariko mahaiak eta aulkiak jasotzen hasi ginen. Euri zaparradak oztopatu zigun lana tarte batez, baina pixka bat geroxeago eta asko eta askoren laguntzarekin, azkar ekin genion gunearen aldaketari. Poesia musikatua bukatutakoan, negutegia despejatuta genuen eta erdi-erdian hasi zen Elektropottotte elektrotxaranga giroa alaitzen eta negutegiko lurra astintzen. Heldua zen gorputza mugiarazteko ordua. Atseden txiki bat egin behar izan zuten, arnasa hartu eta lur-hautsak lehortutako eztarriak arintzeko, baina berrindartuta luzatu ziren giroa pizten. Bukatu zutenerako, La Jodederako kideek “eszenatoki” gunean dena prest zuten jotzen hasteko. Dantza estilo ezberdinerako parada eskaini nahi genuen eta halaxe izan genuen. Erritmo kubatarrak erreleboa hartu zion Elektropottottek jarritako martxari. Eta, bukatzeko, DJ Kurkubeatekin eman genion amaiera jaialdiari. Hau dena, bertako edari agroekologikoek goxatuta: Donieneko sagar zuku ekologikoa, Garaiko eta Bogako garagardoak, Goiabeko sangria, Biurko eta Candido Besaren ardoak, Ekaineko Sagardoa eta Gorritzeko patxarana.
Igandean, neke handia eta resaka puntu batekin ekin genion jasoketari, baina jaiaren poza eta irriparrak genituen gurekin. Balorazioa egiteko une helduko da, baina momentuz jende anitz bildu izanaren sentsazioarekin gelditu gara, gai sakonen bueltan izandako hasunarketa aberastuta, eta Amillubiren bueltako komunitatea elikatzeko gogoz.
Bazkarirako ticketak amaitu dira, baina etxetik janaria ekartzera eta gurekin bazkaltzera animatzen zaituztegu. Arratsalderako sarrerak mugagabeak dira, beraz, animatu arratsaldeko planera. Hemen har ditzakezue arratsalderako sarrerak.
Udaberriko festa denok gozatzeko espazio eroso eta aldarrikatzailea izatea nahiko genuke, ingurua zaindu eta errespetatzen dugun bitartean. Hori, baina, ez da berez gertatzen den zerbait, eta beraz, horri begira, hainbat ohar partekatu nahi dugu guztiekin:
Bazkarirako ticketak amaitu dira, baina etxetik janaria ekartzera eta gurekin bazkaltzera animatzen zaituztegu. Arratsalderako sarrerak mugagabeak dira, beraz, animatu arratsaldeko planera. Hemen har ditzakezue arratsalderako sarrerak.
Eguraldiari begira
Lehenik eta behin, eguraldi-iragarpenak oso aldakor datoz, eta ez dakigu ziur zerekin topatuko garen. Eszenatoki horren aurrean, aterpe ezberdinak prestatzen ari gara Amillubin, jaia bertan egin ahal izateko. Hala ere, horrekin lotuta ohar pare bat partekatu nahi ditugu, denok ahalik eta erosoen egon ahal izateko.
Nahiz eta Amillubin aterpeguneak sortu ditugun eta beraz, bertan ez gara bustiko 🙃, gomendatzen dizuegu mendiko botak edo tankerako oinetakoak ekartzea, baita txubaskero eta/edo euritakoak ere. Oinez etortzeko eskertuko duzue, baita Amillubin sortuko ditugun aterpeguneen artean mugitzeko ere.
Mugikortasuna antolatzeari begira
Amillubin aparkatzeko espazioa mugatua da oso. Beraz, Iraeta auzoan dagoen futbol zelaian utzi beharko duzue autoa, eta bertatik oinez gerturatu Amillubiraino. Seinaleak aurkituko dituzue eta Urolako meandroaz gozatzeko aukera izango duzue.
Kotxean lagun asko etorriz gero, nahi izatekotan, kotxez Amillubiko bidegurutzeraino gerturatu ahal zarete (baserriraino jeitsi gabe) eta han lagun gehienak gelditu. Gero, Iraetara aparkatzera joan eta gidaria handik Amillubira oinez etorri beharko da.
Bidea asfaltatu gabeko lurrezko pista da eta ez dago oso baldintza egokietan. Oinez bertaratzeko zailtasunik izanez gero, jakin “lanzadera” zerbitzua eskainiko dugula Iraetara behar duenaren bila joateko. Beharko duzula aurreikusten baduzu, lehenago jarri gurekin harremanetan (koordinazioa@amillubi.eus // 943 76 14 47).
Halaber, jaia Amillubiko baserriko lurretan izango da, zelaietan batez ere. Beraz, ez dago egokituta mugikortasun mota guztietarako. Horrekin lotuta behar berezirik izanez gero, jarri gurekin harremanetan eta azalduko dizugu hobeto nolakoa den ingurunea, baloratzeko zein aukera dagoen bertaratzeko eta jaian parte hartzeko.
Pertsona guztiak ongi etorriak, jarrera guztiak ez
Amillubi natur- eta nekazal-eremuan dago, beraz, zaindu dezagun! Amillubin bertan ekoizpena martxan jarri dugu aurten eta jaia ereindako soloen ondoan egingo dugu. Hortaz, ingurunearekiko errespetuz jokatzea eskatzen dizuegu. Besteak beste, hautsontziak jarriko ditugu eta horiek erabiltzea eskatu nahi dugu aldez aurretik.
Bestetik, Amillubiko festa bertaratzen garen denontzako espazio aske eta segurua izatea nahi dugu. Horretarako, ardura denona da.
Haurrak ere gonbidatuak
Haurrentzako txokoa egongo da egun osoan zehar. Goizean zaintza zerbitzua egongo da. Bazkalostean ipuin kontalaria. Hortik aurrera, zerbitzua autogestionatuta izango da.
Jan-edan agroekologikoak
Bertako produktu agroekologikoekin osatuko dugu bazkaria eta barrako edariak. Bazkaltzeko aukera begetarianoa eta ez-begetarianoa egongo da. Janariarekin lotuta behar bereziren bat izanez gero, jarri gurekin harremanetan.
Ez du egingo, baina… euria egingo balu?
Denok dakigu ez duela egingo (beraz, eraman eguzkiarengadik babesteko zerbait), baina euria egingo balu, B plana daukagu. Beraz, euriarekin ere animatu bertaratzen. Kasu honetan, webean, apuntatu direnei emailez, eta sare sozialen bidez zabalduko dugu informazio zehatzagoa.
Amillubiko etorkizunari begira jarri nahi dugu, eta bertan gara daitezkeen proiektuak diseinatzen hasi aurretik, sektorearen erronkei eta alternatibei begira jarri nahi dugu, ikaspenak ateratzeko eta hortik Amillubiri begira jartzeko.
Errelebo falta eta errelebo prozesuak gauzatzeko zailtasunak sektorearen erronka nagusietako bat dira egun; bestetik, egungo zailtasun eta testuinguruari aurre egiteko bide bat estrategia kolektiboak dira.
Maiatzaren 10ean, Udaberriko Festan, Amillubin, horiei begira jarriko gara. Horretarako, bi mahai-inguru hauek izango ditugu:
Baztanen, bertatik bertara ogibidea izateko egitasmoa da kooperatiba, besteak beste, sagastiak dituzte, sagardoa egiten dute eta Larralde Sagardotegia kudeatzen dute.
Eskubaratz Elkartea (Asier Garai, Atxi)
Izurtzan duten baratzean, kolektiboki barazkiak ekoizten dituzte Eskubaratzeko kideek. 10 urte baino gehiago ditu proiektuak eta hasieratik kolektiboa izan da. Salmenta dibertsifikatua dute, eta kontsumo-taldeetan, dendetan eta azoketan saltzen dute.
Ereindajan Bergara kontsumo kooperatiba da, eta 5 urte baino gehiago daramatza Bergaran kontsumo arduratsua eta ekologikoa bultzatzen. Denda izateaz gain, nekazaritza eta elikadura-sektoreak dinamizatzeko lanak ere egiten dituzte. Azken urteetan, Oxirondo azoka gaurkotzeko Bergarako elikadura mahaitik sustatutako Elikaenea egitasmoko partaide garrantzitsua da.
Moderatzailea: Mirene (Agroekologian ikerlaria eta Biolurreko kidea)
Parte hartzaileak:
Sarobe Baserria (Gregorio Zuaznabar) Ekoizpen ekologikoan aintzindariak, eredu dibertsifikatua dute: barazkiak eta esnekiak salmenta zuzenaren bidez banatzen dituzte, eta BEHIEKO markaren sustatzaileetako bat da Gregorio. Proiekturako erreleboa aurkitzea gustatuko litzaieke. Bidea egin duen baserritarraren ikuspegia eta erronkak ekarriko dizkigute.
BaztangoXurie (Ana Iriarte) Izenak dioen bezala, Arizkunen (Baztanen) dagoen ardo zuri ekoizpen-proiektua da Baztango Xurie eta bertan mahastiak eta upategia dituzte. Proiektua zerotik abiatu zuten Ana eta Iñakik, eta beraien esperientziak “kaletik baserrira” egindako errelebo eta instalazio prozesuak ezagutzeko balioko digu .
Bizkaigane Kooperatiba (Xabi Sabalza) Errigoitin (Bizkaian), 40 urte baino gehiago dituen proiektua da eta esnekiak egiten dituzte bertan. Familiako egituratik kanpo eratu da proiektua hasieratik, kolektibotasunaren alde apustua eginda, eta azken urteotan erreleboa ere landu dute.
Aurtengo udaberriko festa bete-betea dator eta berritasunekin. Horien artean nekazal tresneri eta produktuen bigarren eskuko azoka izango dugu.
Dakizuenez, ordaindik ez dugu bildu Amillubiren erosketarako behar dugun diru guztia eta bigarren eskuko azokarekin aletxo bat gehiago jarri nahi dugu bide horretan. Horrela planteatu dugu: etxean erabili gabe (baina erabilgarri dagoena edo zaharberritzeko moduan) dituzuen tresneri eta bestelakoak edota baserriko produktuak azokara eramatera animatzen zaituztegu, Amillubirentzako dohaintza moduan. Guk azokan salgai jarriko ditugu, eta diru hori Amillubiren erosketarako bideratuko dugu.
Nola antolatuko dugu?
Zerbait eramateko asmoa baduzu, aldez aurretik koordinazioa@amillubi.eus emailera idaztea eskertuko dizugu, zer eramango duzun adieraziz eta, posible bada, argazki bat bidaliz. Horrela aurreikusiko dugu zer izango dugun azokan eta txukunago antolatuko dugu.
Bestetik, azoka Festaren egunean 12tatik 19tara egongo da. Beraz, posible baduzue, 12ak baino lehen gauzak eramatea eskertuko dizuegu. Beranduenez, 14tan eramango ahalko dira gauzak.
Astindu ganbarako hautsak eta biltegiko armiarmak! Eta animatu aspaldi bilatzen ari zaren hori azokan topatzera!
Maiatzaren 10ean egingo dugu Amillubin Udaberriko Festa. Eguna bete-betea dator: goizean bi mahai-inguru izango ditugu, eta arratsaldean mota askotariko emanaldiak.
Dagoeneko, bazkarirako eta arratsaldeko emanaldietarako sarrerak salgai daude. Amillubi proiektua babesteko eta gastuei aurre egiteko, bazkarirako eta arratsaldeko jaialdirakosarrerak salgai jarri ditugu. Bazkarirako txartela 10€ dira, eta arratsaldekorako beste 10€. Umeek arratsalde pasa dohainik izango dute eta bazkaria 7€ren truke.
Erosi garaiz, antolakuntzan biziki eskertuko dizuegu eta!
Edonola ere, proiektu hau herritarra da eta izan nahi du, eta ez dugu prezioa inorentzat oztopoa izaterik nahi. Hala bada, konfiantzaz, idatziguzu koordinazioa@amillubi.eus helbidera, eta moldatuko gara.
Eta oraindik etortzeko edo ez zalantzan bazaude, segidan egunari buruzko xehetasun gehiago:
9.30ongi etorria egin eta segidan honako bi mahai-inguru izango ditugu:
14:30tan Bazkari Agroekologikoa!! Etorkizuneko janaria, ekoizpen duinean oinarrituta egon behar da, eta horren aldeko apustua egin nahi dugu, bertako produktu ekologikoak sustatuz.
16:00tik aurrera kultur emanaldiei bidea irekiko diegu: bakarrizketa, poesia musikatua, musika zuzenean,… kartel dotorea dakarkizue!
Gainera, egun osoan zehar umeen txokoa egongo da, goizean zaintza zerbitzuarekin. Ipuin-kontalariak goxatuko die bazkalostea txikienei.
Eta, Amillubiko materialaz gain, aurten nekazal material eta produktuen bigarren eskuko azoka ere izango dugu.
Apirilaren 13an, oraingoan euripean, bigarren auzo(p)lana egin genuen Amillubin. Dagoeneko udaberrian guztiz murgilduta gauden honetan, ezin izan genien kanpo lanei erantzun, lurra oso bustia zegoelako. Hala ere, bertaratu ginenen artean, aurrekoan geratu ziren lanak amaitu eta beste asko aurreratu genituen, batez ere Udaberriko Festari lotutakoak; ukuilu handia garbitu biltegi bezala erabiltzeko, aterpea itxi mahai-inguruak bertan egiteko eta komun lehorren txokoa atontzen jarraitu. Gainera, momentu batean ateri zegoela aprobetxatuz, inguruak desbrozatzen eta lorategia txukuntzen ibili ginen.
Eguerdi partean, mokadua partekatu ostean, goxo goxo aterpean eseri eta era informalean hitzaldiari ekin genion. Milorriko kideak sendabelarrak biltzeko eta lehortzeko teknika ezberdineni buruzko informazioa partekatu ziguten eta jarraian, Eli Pagolak barazkiak eta frutak lehortzeko Donostialdeko ekoizpen sareko kideen artean egindako eguzki lehortegiaren esperientzia ekarri zigun. A ze tramankulu interesgarria!!
Bukatutakoan, primizia moduan maiatzaren 10ean egingo dugun Udaberriko Festaren egitaraua aurkeztu eta bertaratutako guztien artean argazki eder bat atera genuen!!
Arazo berdinen aurrean, tokian toki irtenbideak asmatzen. Catalunyako esperientzia agroekologikoak ezagutzeko egindako bidaiaren kronikada honakoa.
Apirilaren 4tik 6ra bitartean, Biolur eta Amillubiko 5 kide Catalunyan egon gara bertako proiektu agroekologikoak ezagutu asmoz. Amillubiren etorkizuna definitzeari begira, zein dimentsiotan sakondu nahi genuen definitu genuen aldez aurretik, eta horren arabera zein proiektu bisitatuko genuen erabaki: proiektu kolektiboak eta horien antolakuntza, ekoizpen eta kontsumoa artikulatzeko proiektuak, proiektuetako jabegoa eta forma juridikoa, eta ekoizpenaren antolakuntza.
Horren arabera planifikatu genuen bidaia, eta oso emankorra suertatu zaigu. Segidan, laburpen txiki bat egiten dizuegu.
Ostiralean, 12tarako, Lleida hiriaren baratzegunean ginen. Bertan, eremu nagusia fruitagintza industrialera bideratuta dago, baina horren barruan lur eremu interesgarria aurkitu genuen. Udaleko partzela batean, hainbat proiektu burutzen dituzte, denak ekologikoak. Guk, zehazki, “Viver d’Agricultors de Rufea” bisitatu genuen, bertako udal teknikariarekin. Halaber, “Agrupació de Defensa Vegetal Ecològica de Ponent – Bioponent”eko teknikari bat gurekin egon zen, eta test gune finko eta efimeroei buruz hitz egin zigun. Laburbilduz, erreleboari begira eta test guneei begira hemen ditugun antzeko problematika eta zailtasunak dituzte bertan, eta horri konponbide emateko saiakeretan ari dira. Test gune efimeroen proposamena interesgarri suertatu zitzaigun. Horrelako espazioetan errelebo prozesuetan bidelaguntza egiteari begirako gida metodologikoa ere egina dute. Ziur gaude aurrerantzean ere gakoak eskaini ahalko dizkigula.
Bisita amaitu eta berehala Tarragonarako norabidea hartu genuen. Bidean mokadua egin, Montblanc-en ostatua hartu eta gauzak deskargatu, eta Bràfim herrira joan ginen. Bertan La Brostada Cooperativan elkartu ginen bertako kideekin. 3 ekoizpen proiektu (batek almendra eta olioa ekoizten ditu, beste batek barazkiak, eta azkenak algarrobaren transformazioan dihardu) elkartu dira, kooperatiba forman, eta transformazio gune kolektiboa (obradore kolektiboa) sortu dute. Bertan dendatxoa eta bulegoa dauzkate. Bereziki interesgarria suertatu zitzaigun zein emankorra suertatu zaien proiektu ezberdinen arteko elkarlana. Eta, tira, algarroba krema eta bertako almendrek ere konkistatu gintuzten.
Bràfimen bertan izan genuen gero eztabaidarako tartea, CoopCampek antolatutako “Producció, consum i relleu agrari” jardunaldiaren baitan. Lehenik, Biolur aurkeztu genien. Ekoizpen eta kontsumoaren arteko lanketa eta sareak nola lantzen genituen azaldu genizkien. Biolur aurkeztuta, Catalunyan ekoizpenean zein kontsumoan erreferentzialak diren hainbat proiekturekin batera mahai-ingurua partekatu genuen. Ondorengo kolektibo hauek hartu zuten parte: Cooperativa de Consum El Brot, Einateca Agroecològica, Fundació Emprius, La Kosturika i APACAT. CoopCampeko langileak dinamizatu zuen eztabaida eta aurrera begira ditugun erronkak marraztuta, bideak irudikatzen eta proposamenak partekatzen aritu ginen. Kasu honetan, guk Amillubi proiektua azaldu genien. Beraiek erosketa kolektiboez, kolektibo ezberdinen arteko elkarlanez, baserritarren arteko aliantzaz, eta bestelakoez mintzatu ziren. Nola ez, ekimenaren osteko afarian erronketan eta aukeretan sakontzen jarraitu genuen.
Larunbat goizean Camp de Tarragona eskualdean jarraitu genuen, eta Santa Coloma de Queralt herrian okindegia duen L’Aresta Cooperativa bisitatu genuen. Lau lan-lerro ditu l’Arestak: okindegia, dinamizazio agroekologikoa, formakuntza eta hezkuntza, eta ikerketa. Alde batetik, okindegiaren funtzionamendua ezagutu genuen: gehien bat bertako barietateekin egiten dute lan, zonaldeko ekoizle bati irina zuzenean erosita, eta astean labekada bat egiten dute. Bestetik, kooperatibaren barne funtzionamenduaz aritu ginen luze eta zabal. Hemen bezalaxe, ekoizpenaren arloa oso egoera zailean dago, eta proiektuen bideragarritasuna lortzea ez da erraza. Baina saiatu eta saiatu ari dira, eta ikaspen interesgarriak partekatu genituen. Halaber, dinamizazio arlotik, herriko harategiaren eta hiltegi txikiaren erreleboa landu dute, inguruko 4 artzainekin batera, eta proiektuaren gakoak eta irakaspenak azaldu zizkiguten. Azkenik, L’Arestako kide bat Arran de Terra Cooperativako kidea ere bada, eta bigarren honetatik Collserolako mendian urte luzetan zehar egin duten prozesuaren nondik norakoak azaldu zizkigun. Bereziki interesgarri iruditu zitzaigun “Contracte Agrari” figura, zeinaren bidez deritzon zerbitzu ekosistemikoen konpentsazio ekonomikoa lortu eta egituratu duten.
Eta Collserolaz aritu eta gero, zuzen Collserolara joan ginen, La Rural de Collserola proiektua bisitatzera. Lursailean bertan elkartu ginen proiektuko kide batekin, eta proiektuaren bilakaera kontatu zigun. Collserola Bartzelonako area metropolitanoaren erdian dago eta, beraz, merkaturatzeari begira aukera anitz eta emankorrak dituzte. Ez da kasualitatea, beraz, lan handia egitea merkaturatzeari begira. Egun, horri begira antolatzen dute ekoizpena. Beste ikuspegi bat ekarri zigun, eta gureari begira jarri gintuen.
Handik hirira jaitsi ginen, aterpetxera. Bertan elkartu ginen hurrengo egunean, igandean, Coop57eko kideekin. Beraiek eman ziguten azpiegitura, aholkularitza eta babesa diru bilketa kanpainan, eta bagenuen beraiekin elkartzeko eta proiektuaren berri emateko gogoa. Harriduraz hartu genuen, momentuz, egin duten crowfounding kanpaina handienetakoa Amillubikoa zela entzutea. Noski, egindakoaz aritu ginen, baita aurrera begira jarri ere.
Eta aurrera begira jartzeko, asko eta asko dira bidaia honetatik ateratako ideiak, galderak, erronkak eta gogoak. Bidaiari zukua hobeto ateratzeko, kronika zabalago bat egingo dugu hurrengo asteotan, hurrengo hilabetetan Amillubin ditugun erronkei begira irakaspenak ateratzeko. Bidaiaren inguruan informazio gehiago nahi izanez gero, ez egin zalantza eta idatziguzu.
